هگمتانه، گروه پزشکی و سلامت: حجامت از قدیم‌الایام در طب سنتی کاربرد داشته و هنوز هم برخی برای درمان بیماری‌ها به سراغ حجامت می‌روند، امروزه نیز متخصصان طب سنتی ایرانی حجامت را به عنوان یک روش درمانی و پیشگیری توصیه می‌کنند.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، حجامت یکی از روش‌های درمانی طب سنتی و قدیمی است که از آن برای درمان بیماری‌ها نیز استفاده می‌شود، امروزه حجامت طرفداران زیادی دارد و افراد زیادی برای درمان بیماری‌های خود به این درمان روی می‌آورند.
حجامت هم مانند سایر روش‌های درمانی اصولی دارد و باید توجه داشت که حجامت با چه روشی انجام می‌گیرد، در فصول خیلی گرم و خیلی سرد انجام حجامت توصیه نمی‌شود.
از همین رو بسیاری از افراد جامعه با فرا رسیدن فصل بهار اقدام به حجامت می‌کنند تا از این طریق برخی بیماری‌ها را درمان یا از بروز آنها پیشگیری کنند. دو نوع حجامت وجود دارد؛ حجامت خشک و حجامت ‌تر. در هر دو نوع حجامت با استفاده از الکل، بعضی گیاهان خاص یا کاغذ درون لیوان‏‌های مخصوص، شعله‌ای کوچیک ایجاد می‌شود. این شعله اکسیژن را سوزانده و با ایجاد خلا باعث مکش پوست به داخل لیوان می‌شود. ممکن است پوست بدن به تعییر فشاری که در لیوان رخ می‌‏دهد واکنش نشان داده و به رنگ قرمز دربیاید. در نوع مدرن حجامت، به جای لیوان داغ از دستگاه‏‌های مکش استفاده می‏‌شود.
در حجامت خشک (که به نام بادکش‏ درمانی معروف است) لیوان‏‌ها به مدت 10 دقیقه روی پوست نگه ‏داشته می‏‌شوند. اما در حجامت ‌تر پس از مدت 3 دقیقه لیوان را از روی پوست برداشته و با کمک تیغ جراحی خراش‏‌های کوچکی روی پوست ایجاد می‏‌کنند. سپس مجددا لیوان مخصوص را روی پوست می‏‌گذارند تا این بار توسط مکش، خون‌‏هایی که زیر پوست جمع می‌‏شود توسط مکش بیرون کشیده شود.
 حجامت سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند و به بدن هشدار می‌دهد که بیدار شود
دکتر اعظم معیاری، متخصص طب ایرانی، سنتی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار سلامت روزنامه هگمتانه، اظهار کرد: حجامت از حجم دادن گرفته شده است، به این دلیل حجامت نامیده می‌شود که حجمی را داخل یک کاپ قرار می‌دهند و سپس تیغ زده می‌شود.
وی در ادامه افزود: حجامت به معنی خون‌گیری مویرگی است که با ساکشن کردن آن ناحیه و بعد تیغ زدن و خون‌گیری همراه است.
معیاری در پاسخ به این سؤال که چرا حجامت توصیه می‌شود، عنوان داشت: در طب ایرانی هم برای درمان بیماری‌ها و هم پیشگیری از بیماری به حجامت توصیه می‌شود، در واقع یک سری سموم یا به عبارتی توکسین در بدن وجود دارد که از طریق آلاینده‌های مختلف وارد بدن و خون انسان می‌شود که حجامت از طریق خون‌گیری مویرگی به خارج شدن این آلاینده‌ها کمک می‌کند.
این متخصص طب ایرانی در ادامه توضیح داد: برخی سؤال می‌کنند که خون‌گیری مویرگی چه تفاوتی با خون‌گیری وریدی دارد و آن اینکه خون‌گیری وریدی از رگ است اما در خون‌گیری مویرگی موضع مورد نظر از توکسین یا سموم آزاد می‌شود‌.
معیاری در همین رابطه اضافه کرد: علاوه بر این یک سری سموم هم در داخل مایع بینابینی هستند و از طریق تیغ زدن‌های کوچک این مواد از مایع بینابینی خارج می‌شود‌.
وی اظهار کرد: بسته به نوع بیماری ناحیه‌ای که حجامت می‌شود هم متفاوت است و اگر یک منبع التهابی در بدن وجود داشته باشد در اطراف آن ناحیه التهاب‌زا بیشتر است بنابراین در همان ناحیه انجام می‌شود‌.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: حجامت برای کودکان، افراد سالخورده، خانم‌های باردار، دوران قاعدگی، افراردی که دچار کم خونی یا مشکلات انعقادی دارند توصیه نمی‌شود.
معیاری اظهار کرد: حجامت سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند و به بدن هشدار می‌دهد که بیدار شود و در مقابل بیماری‌ها بیدار شود و در مجموع حجامت بدن را نسبت به بیماری‌ها مقاوم می‌کند‌.
وی بیان کرد: حجامت معمولا برای درمان بیماری‌هایی همچون کنترل درد، زونا، بیماری‌های پوستی، انواع سردرد میگرنی، درد ماهیچه‌ای عصبی عضلانی، کبد چرب و.‌.. انجام می‌شود.
این متخصص طب ایرانی اضافه کرد: البته نمی‌شود گفت که تنها با یک حجامت می‌توان این بیماری‌ها را از بین برد زیرا حجامت درمان کمک‌کننده است و حتی می‌توان در کنار مصرف داروهای شیمیایی حجامت را نیز انجام داد.
معیاری بیان کرد: هر فرد می‌تواند یک یا نهایت دوبار در سال حجامت کند البته برای برخی بیماری‌ها مثلا کمر‌درد که تشخیص حجامت برای آن داده شده است، می‌توان بیشتر انجام داد.
معیاری اظهار کرد: افراد به مراکزی که نکات بهداشتی را رعایت می‌کنند، مطب پزشکان و یا سلامت‌کده‌ها برای حجامت مراجعه کنند.
معیاری عنوان کرد: افراد قبل از حجامت و یا بعد از آن غذای سنگین مصرف نکنند و تخم‌مرغ و ماهی میل نکنند.
وی ابراز کرد: برای حجامت توصیه عامی مبنی بر اینکه حتما در فصل بهار حجامت انجام شود، وجود ندارد، البته از آنجا که در فصل بهار حساسیت‌های فصلی و آکنه‌ها زیاد می‌شود بیشتر در بهار توصیه می‌شود.
 حجامت برای تمام مزاج‌ها مفید است به جز مزاج بلغمی که بیشتر در خانم‌ها وجود دارد
یک متخصص طب ایرانی سنتی، در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه، با بیان اینکه حجامت یکی از روش‌های درمان در طب سنتی است، اظهار کرد: یکی از شاخه‌های کوچک و درمان طب سنتی حجامت است و این کار در طب سنتی رویکرد پیشگیری دارد تا درمان، البته درمان هم جزء طب سنتی است اما در طب سنتی پیشگیری مقدم بر درمان است.
دکتر ابوالقاسم میرزایی با اشاره به اینکه برخی به اشتباه حجامت را طب سنتی می‌نامند در حالی که شاخه‌ای از آن است، عنوان کرد: حجامت یک روش خون‌گیری است که به منظور پیشگیری و درمان انجام می‌شود که از طریق تحجیم، گشایش و انبساط موضعی از بدن انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: حجامت در واقع یک استرس فوری و آگاهانه به دستگاه ساکن دفاعی عمومی بدن است که آن را علیه تمام عوامل بیرونی و درونی فعال نگاه می‌دارد.
این متخصص طب سنتی در خصوص تاریخچه حجامت بیان کرد: اگر بخواهیم به تاریخچه حجامت اشاره کنیم باید یک کتاب در مورد آن نوشت زیرا دارای تاریخچه و قدمت طولانی است و حجامت از ارکان طب سنتی ایران است که قدمتی در حدود 3 هزار و 300 سال دارد که در مقدونیه، سپس یونان باستان و 2 هزار و 600 سال قبل از میلاد مسیح در ایران و چین انجام می‌شده است که توسط بقراط و جالینوس و سپس با ظهور اسلام توسط پیامبر اکرم(ص) به جهان بشریت معرفی شده است.
دکتر میرزایی اظهار کرد: علاوه بر این حکمای بزرگ طب سنتی همچون رازی، بوعلی سینا، حکیم جرجانی و سایر حکما از حجامت به عنوان یکی از ابزار قدرتمند و محوری برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها یاد کرده‌اند.
وی در ادامه اضافه کرد: اکنون نیز حجامت در بیش از 41 کشور به رسمیت شناخته شده و در حال انجام است، همچنین این شاخه طب سنتی در دست مطالعه بوده و مقالات متعددی در مورد تأثیرات حجامت بر بدن انجام و در حال انجام است.
این متخصص طب سنتی با اشاره به اینکه حجامت در ایران هم از قدیم‌الایام جایگاه ویژه‌ای داشته است، عنوان کرد: حجامت به عنوان سنتی مؤکد در بین ایرانیان وجود داشته است و از طرفی اسلام نیز حجامت را قبول دارد و از همین‌رو استقبال مردم از آن بیشتر شده است و از طرفی احادیث نیز در این خصوص وجود دارد.
وی با اشاره به حجامت به عنوان شیوه درمانی اسلامی، افزود: در خصوص کاربردهای حجامت، بیشترین آن پیشگیری است که با ساز و کارهای مختلف مانند تنظیم ایمنی بدن، تنظیم ترکیبات شیمیایی و هورمونی خونی و تنظیم اعصاب خودکار بدن از ابتلا به بیماری‌ها پیشگیری می‌کند.
میرزایی در ادامه عنوان کرد:‌ حجامت در درمان بیماری‌هایی چون سردردهای عصبی و میگرن، افزایش چربی خون، قند خون، دیابت غیروابسته به انسولین، افزایش اوره خون، سنگ‌های کیسه صفرا و سنگ کلیه می‌تواند در کنار رعایت سایر تدابیری که وجود دارد، درمان کمک‌کننده باشد.
متخصص طب سنتی ادامه داد: حجامت می‌تواند طبیعت مدبره را که در همه بدن‌‌ها وجود دارد را در بدن ما زنده نگاه دارد و بدن ما را به طرف تعادل سوق بدهد و جلوی انحراف طبیعت بدن را بگیرد.
میرزایی با تأکید بر اینکه تعادل اخلاط در طب سنتی بسیار مهم است، بیان کرد: تا زمانی که تعادل اخلاط در بدن وجود دارد فرد بیمار نمی‌شود اما وقتی تعادل اخلاط به‌هم بریزد و یا اینکه یکی از اخلاط زیاد و کم شود باعث بروز بیماری بر حسب غلبه خلط می‌شود.
وی در ادامه اضافه کرد: حجامت یکی از راه‌هایی است که موجب تعادل اخلاط می‌شود و البته سایر روش‌ها مانند تغذیه و ورزش نیز تأثیرگذار است.
متخصص طب سنتی در پاسخ به این سؤال که چرا نظر طب رایج در خصوص حجامت منفی است، عنوان کرد: البته ما تا حدودی به طب رایج حق می‌دهیم چون در طب رایج هیچ‌گونه آموزش و بحثی درمورد طب سنتی و حجامت گفته نمی‌شود و کسی که اطلاع از این طب ندارد و تأثیرات درمانی آن را نمی‌داند نباید در این خصوص نظر بدهد و بگوید که این طب تأثیر ندارد.
میرزایی با اشاره به اینکه طب سنتی یک مکتب درمانی است و می‌تواند در درمان بیماری‌ها کمک‌کننده باشد، اظهار کرد: طب سنتی می‌تواند در کنار طب رایج در درمان بیماری‌ها کمک‌کننده باشد.
وی در قسمت دیگر سخنانش با اشاره به اینکه در مورد حجامت نباید افراط و تفریط شود، گفت: تجویز حجامت برای افراد حتماً باید توسط پزشک و حکیم طب سنتی باشد و تشخیص مزاج کند و زمانی که تشخیص دادند که انجام حجامت برای فرد ضرر ندارد برای وی تجویز می‌شود.
میرزایی عنوان کرد: اگر بخواهیم کلی صحبت کنیم، می‌توان گفت که حجامت برای تمام مزاج‌ها مفید است به جز مزاج بلغمی که بیشتر در خانم‌ها وجود دارد و حجامت کردن برای آنها باید با تدابیر خاصی باشد و برای اکثر افراد هم باید توسط پزشک تجویز شود.
وی در ادامه اضافه کرد: البته افراد برای حجامت حتماً نباید بیمار باشند بلکه در شرایط کنونی و کم‌تحرکی و بی‌تحرکی افراد و تغذیه نامناسب و پرخوری‌ها که بدن به سمت پری می‌رود، حجامت می‌تواند مقداری از آن را کاهش دهد.
این متخصص طب سنتی با تأکید بر اینکه حجامت باید حتماً زیر نظر پزشک طب سنتی انجام شود، عنوان کرد: حجامت باید با معاینه فرد و بررسی وضعیت وی انجام شود و از طرف دیگر در مکان‌ها و محیط‌های بهداشتی که مورد تأیید وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی باشد انجام شود.
میزایی اظهار کرد: در چند سال اخیر از زمانی که تخصص طب سنتی در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایجاد شد و دوره‌های تخصصی برگزار می‌شود قرار بر این است که 2 واحد طب سنتی برای تمام گروه‌های پزشکی تدریس شود و این دو واحد برای آشنایی طب رایج با طب سنتی برگزار می‌شود.